Een korte geschiedenis van de SUV − en waarom dit model een wereldhit werd

De oorsprong

Als je denkt dat de geschiedenis van de SUV een eenduidig verhaal is, kom je bedrogen uit. Zoals vaak hangt het ervan af aan wie je het vraagt. Volgens sommigen stamt de hedendaagse SUV af van militaire voertuigen van na de Tweede Wereldoorlog. Maar anderen denken dat stationwagons en 'carryalls' uit het Amerika van de jaren 1930 en 1940 de echte voorouders waren.

"Er zijn zoveel verklaringen voor hoe de SUV zich heeft ontwikkeld", legt Kendall uit als we hem tussen het catalogiseren door spreken in het Petersen Automotive Museum in Los Angeles.

"Sommige mensen beweren dat de FWD Auto Company met zijn Battleship-model de eerste vierwielaangedreven auto bouwde. Dat was helemaal aan het begin van de 20ste eeuw. Het gekke is dat het bedrijf al heel vroeg een 4x4 toerwagen maakte, maar die sloeg niet aan bij het publiek en kon niet tippen aan het succes van de latere bedrijfsvoertuigen van FWD", voegt hij eraan toe.

Vooral vanuit de Amerikaanse autogeschiedenis wordt de Chevrolet Suburban uit 1936 vaak als de echte voorloper van de SUV gezien. "Ik weet niet of de 'S' van SUV wat voorstelde, maar de Chevy Suburban kon een groot aantal mensen comfortabel vervoeren. Hij was niet bepaald luxueus, maar er pasten wel veel spullen in en dat maakte hem tot een werkpaard. Hij was ook geliefd bij jagers en voor plezierritjes. Vergeet niet dat autorijden in eerste instantie een vrijetijdsbesteding was en daarna pas uitgroeide tot een noodzakelijk vervoermiddel. Maar er zijn twee kenmerken die de SUV nog steeds heeft: het is een uitstekende auto om mensen en spullen in te vervoeren en hij heeft goede rijeigenschappen", voegt hij eraan toe.

Robuuste, vierwielaangedreven voertuigen die veel konden, doken aan het eind van de jaren 1940 weer op. Na afloop van de Tweede Wereldoorlog hadden veel fabrikanten namelijk te kampen met overtollig militair materieel. Willys MB en Ford lieten hun Willys Jeep overspuiten en reviseren om hem aantrekkelijker te maken voor het publiek.

"Deze voertuigen konden enorm veel, maar ze waren niet erg verfijnd", zegt Kendall. "Maar toen kwam Land Rover met zijn Range Rover. In Engeland en de rest van Europa konden kopers toen zelf ervaren hoe een luxe terreinwagen voor dagelijks gebruik eruitziet", voegt hij eraan toe.

Na het succes van de Wagoneer, een andere vroege SUV-voorvader uit de jaren 1960, bracht Jeep begin jaren 1980 de Cherokee uit. Dit was ongetwijfeld de eerste terreinwagen in de VS met een unibodyontwerp. Daardoor leek hij meer op een auto dan op een pick-uptruck, wat zorgde voor een verfijnder weggedrag. Het model werd  Sportwagon genoemd, bleek een succes bij automobilisten in de voorsteden en zette concurrerende autofabrikanten over de hele wereld aan om met vergelijkbare ontwerpen te komen.

"De hoge instap en zit, het feit dat je een goed zicht op de weg hebt en het stoere karakter van SUV's bleken populair bij de gewone automobilist in de Verenigde Staten", zegt Kendall. "Het was een recept dat steeds werd verbeterd, maar klanten hielden duidelijk van deze combinatie en voelen zich er nog steeds toe aangetrokken", voegt hij eraan toe.

De elektrische SUV coupé 

Met een beoogde actieradius van 628 kilometer (voorlopig WLTP-cijfer), 517 pk en een veelzijdige vierwielaandrijving heeft de Polestar 3 alle kenmerken en typische designelementen van een SUV. Maar het gebruiksgemak, de prestaties en de uitstekende rijpositie worden aangevuld door de nieuwste in-car systemen en accutechnologie. Het onderstel met twee motoren biedt zekerheid op onvoorspelbaar terrein, terwijl het krachtige, brede postuur in alle opzichten aan een SUV doet denken. Maar zoals het Polestar betaamt, hebben we de oervorm vernieuwd door de nadruk te leggen op aerodynamica en een sportieve rijervaring. 

Dit is een SUV die het negatieve imago van een steeds groter materiaalgebruik en een steeds grotere CO2-voetafdruk doorbreekt. In 2019 bleek uit onderzoek van het Internationaal Energieagentschap dat de groeiende vraag naar SUV's de op één na belangrijkste reden was voor de toegenomen CO2-uitstoot in de wereld tussen 2010 en 2018.

"Toen ik opgroeide in Californië, zag je deze eerste stationwagons en SUV's overal rijden en groeiden ze uit tot statussymbolen. De mogelijkheden die ze boden, zoals grote ladingen vervoeren of door de woestijn rijden, werden zelden volledig benut, maar de eigenaren vonden het leuk dat hun auto dat wel kon", merkt Leslie Kendall op.

Met de opkomst van elektrische auto's hebben designers meer vrijheid gekregen om te spelen met traditionele SUV-stylingelementen en kunnen ingenieurs een andere invulling geven aan praktisch en alledaags gebruiksgemak, of dat nu tot uiting komt in extra opbergruimte, luxueuzere interieurs of geavanceerde technologie die deel uitmaakt van het digitale leven van de eigenaar.

De geschiedenis van de SUV gaat dus meer dan 100 jaar terug, maar nu het volgende hoofdstuk is aangebroken, lijkt dit verhaal nog lang niet voorbij te zijn. 

Ontdek waarom de Polestar 3 de SUV voor de elektrische generatie is.

Geschreven door Leon Poultney