Een korte terugblik op het verhaal van de SUV – en waarom deze de wereld heeft veroverd
De SUV (sports utility vehicle) is een daverend succes en wordt regelmatig uitgeroepen als 's werelds populairste personenwagen. In de VS is dit type wagen zelfs tot een manier van leven uitgegroeid. Alleen al vorig jaar werden er ruim 12 miljoen exemplaren verkocht. Maar waar komt de SUV vandaan? En waarom weet hij ook vandaag nog steeds mensen te bekoren? Bij de lancering van de Polestar 3, de SUV voor het elektrische tijdperk, gingen we in gesprek met Leslie Kendall, trotse Californiër en hoofdhistoricus van het iconische Petersen Automotive Museum, op zoek naar antwoorden.
De ontstaansgeschiedenis
De geschiedenis van de SUV is al net zo intrigerend als de zoektocht naar het ware achtergrondverhaal van een DC Comics-superschurk. Zoals bij familiesaga's wil dat verhaal namelijk weleens verschillen afhankelijk van wie je het hoort. Sommigen beweren dat de SUV zoals we die nu kennen afstamt van militaire voertuigen van na de Tweede Wereldoorlog, terwijl anderen van mening zijn dat stationwagens en 'carryalls' (allesdragers) uit het Amerika van de jaren 30 en 40 van de vorige eeuw de ware voorlopers zijn.
"Er zijn zoveel meningen over hoe de SUV is ontstaan en geëvolueerd", legt Kendall ons uit bij zijn catalogiseringswerk in het Petersen Automotive Museum in Los Angeles.
"Sommigen beweren dat al vroeg in de twintigste eeuw het Battleship-model van de FWD Auto Company het eerste voertuig met vierwielaandrijving was. Vreemd genoeg creëerde het bedrijf in zijn begindagen al een touringwagen met vierwielaandrijving, maar die sloeg niet echt aan bij het grote publiek en kon het succes van zijn latere commerciële wagens niet evenaren", voegt hij eraan toe.
Maar het is vooral in het kader van de Amerikaanse autogeschiedenis dat velen de Chevrolet Suburban uit 1936 beschouwen als de ware voorloper van de SUV. "Ik weet niet of de ‘S’ in 'SUV' toen al prominent aanwezig was, maar de Chevy Suburban kon wel al veel mensen comfortabel vervoeren. Hij was niet bepaald luxueus, maar bood heel wat opbergruimte. Zo was de wagen niet alleen een werkpaard, maar was hij ook geliefd onder jagers en mensen die graag voor hun sportief plezier autoreden. Je mag daarbij niet vergeten dat voordat autorijden een noodzaak werd, mensen eigenlijk voor het pure plezier met hun wagen reden. Het vermogen om veel passagiers en materiaal te vervoeren, en de geschiktheid voor normale en offroad rijomstandigheden, zijn twee SUV-kenmerken die tot op de dag van vandaag vaste waarden zijn gebleven", vult hij nog aan.
Robuuste, capabele voertuigen met vierwielaandrijving zouden eind jaren veertig weer op de markt verschijnen, toen talloze fabrikanten na het einde van de Tweede Wereldoorlog kampten met het probleem van overtollig militair materieel. Willys MB en Ford zouden hun Willys Jeep opnieuw schilderen en aanpassen om hem aantrekkelijker te maken voor publiek gebruik.
"Deze krachtpatsers boden wel brute kracht, maar niet bepaald verfijnde rij-eigenschappen", legt Kendall uit. "Maar toen kwam Land Rover met zijn Range Rover, en kopers in Groot-Brittannië en Europa konden nu zelf ervaren hoe een luxueuze offroader voor alledaags gebruik eruitziet", voegt hij eraan toe.
Enkele decennia later lanceerde Jeep begin jaren tachtig de Cherokee, na het succes van een andere vroege voorloper van de SUV in de jaren zestig: de Wagoneer. Maar de Cherokee was misschien wel de eerste terreinwagen met een unibody-ontwerp in de VS, waardoor hij minder weg had van een vrachtwagen en meer een auto werd, wat resulteerde in verfijnder weggedrag. Hij werd een Sportwagon genoemd, bleek een hit bij automobilisten in de voorsteden en leidde wereldwijd tot een aantal vergelijkbare modellen van concurrerende autofabrikanten.
"De verhoogde rijhoogte, het weidse zicht op de weg en de inherente robuustheid van SUV's bleken in de smaak te vallen bij de dagelijkse bestuurder in de Verenigde Staten", legt Kendall uit. "Het recept werd nog verder aangepast en verfijnd, maar klanten waren duidelijk gecharmeerd door de combinatie, en ook vandaag voelen velen zich nog steeds aangetrokken tot de SUV", voegt hij nog toe.
De elektrische SUV-coupé. Getransformeerd.
Met een voorlopige actieradiusdoelstelling van 628 kilometer WLTP, vierwielaandrijving en 517 pk aan boord, en avontuurlijke uitstraling heeft de Polestar 3 niet alleen alle kenmerken en genrebepalende designkarakteristieken van een SUV, maar combineert de wagen ook gebruiksgemak, prestaties en een imposante zithoogte met de nieuwste in-car technologie en e-batterijen. Het Dual Motor-platform biedt stabiliteit op onvoorspelbaar terrein en het krachtige, brede postuur vertoont alle onmiskenbare kenmerken van een SUV. We hebben echter, in echte Polestar-stijl, het archetype opnieuw vormgegeven, met de nadruk op aerodynamica en een echte prestatiegerichte rijervaring.
In 2019 voerde een onderzoek van het International Energy Agency aan dat de groeiende vraag naar SUV’s de op een na grootste bijdrage leverde aan de toename van de wereldwijde CO2-uitstoot tussen 2010 en 2018. Dit is een SUV die dat negatieve imago van een steeds grotere fysieke en ecologische voetafdruk van zich afwerpt.
"Toen ik opgroeide in Californië, kwam je de eerste modellen van stationwagens en SUV’s overal tegen en werden ze statussymbolen. Wie er één had, benutte echter maar zelden het volledige potentieel van de wagen om er enorme ladingen mee te vervoeren of echt mee door de woestijn te rijden, maar apprecieerde wel het feit dat de wagen het zou aankunnen als het nodig was", merkt Leslie Kendall op.
De intrede van het elektrische tijdperk heeft auto-ontwerpers meer vrijheid gegeven om te experimenteren met traditionele SUV-stylingkenmerken. Ook technici kregen zo de kans om opnieuw te bedenken hoe gebruiksgemak en dagelijkse bruikbaarheid er kan uitzien, en dat liet zich opmerken in de vorm van extra opslagruimte, luxueuzere interieurs en toptechnologie die integraal deel uitmaakt van het digitale ecosysteem van de bestuurder.
Het levensverhaal van de SUV heeft dan misschien wel al meer dan honderd jaar op de teller, maar nu het nieuwe hoofdstuk is ingezet, lijkt het erop dat dit verhaal nog lang niet voorbij is.
Ontdek hier waarom de Polestar 3 de SUV voor het elektrische tijdperk is.
Geschreven door Leon Poultney